Wednesday, January 7, 2009

Ερωτας δίχως ηλικία

Ερωτας δίχως ηλικία

Tης Μαριας Κατσουνακη

Τι ενδιαφέρον μπορεί να παρουσιάζει η σχέση ενός ηλικιωμένου ζευγαριού που έχει περάσει τουλάχιστον μισόν αιώνα κοινού βίου είτε μέσα στη σιωπή είτε σε διαλόγους μάλλον στερεότυπους που δηλώνουν όμως μιαν άρρηκτα δεμένη καθημερινότητα; Δύο σκηνοθέτες, που έδειξαν πρόσφατα τις ταινίες τους στο 10ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, και ανήκουν σε διαφορετικές γενιές -όπως έχουμε ήδη επισημάνει- προτείνουν μια διαφορετική (ή μήπως ίδια) ανάγνωση της αγάπης στην τρίτη ηλικία. Κάπως κακόηχο αυτό της «τρίτης ηλικίας», ομολογουμένως, σαν να δηλώνει διακριτική απόσυρση από την ενεργό δράση ή σαν να πρόκειται για μία λιγότερο τραυματική υποδήλωση των γηρατειών. Εχουμε συνδέσει τον έρωτα με τη μέθεξη των νιάτων, τα αρυτίδωτα πρόσωπα και το σφρίγος των σωμάτων και η θέα των μεγάλων σε ηλικία ανθρώπων που κοιτάζονται με τρυφερότητα στα μάτια κερδίζει όλη μας τη συμπάθεια και την απορία, σαν μια απόκλιση από την κανονικότητα.

Ομως, ο Νίκος Λυγγούρης στους, βραβευμένους, «Εραστές της Αξού» και ο Γεράσιμος Ρήγας στο «Πάρβας, άγονη γραμμή» επικοινωνούν υπόγεια. Οι σκηνοθέτες διασταυρώνουν τα βλέμματά τους πάνω σε δυο ζευγάρια γερόντων που ζουν οι μεν στην Κρήτη, οι δε στην Αμοργό. Ο έρωτας της 69χρονης Μαρίας και του 73χρονου Γιώργου στο χωριό Αξός, μοιάζει αιώνιος και ακίνητος. Ολα γύρω αλλάζουν· το χωριό μεταβάλλεται καθημερινά από τον τουρισμό και τις επιδοτήσεις αλλά οι δυο τους εξακολουθούν να κοιμούνται αγκαλιά από φόβο μήπως συμβεί κάτι τη νύχτα αλλά και από ανάγκη. Ο Γιώργος, ομορφάντρας στα 73 του, δηλώνει ότι βλέπει τη σύντροφό του αναλλοίωτη στο χρόνο «όπως όταν τη γνώρισε την πρώτη μέρα στο περιβόλι με ένα κόκκινο φόρεμα». Ο Πάρβας, ιδιοκτήτης καφενείου στην Αμοργό αναπνέει χρόνια τώρα στον ίδιο ρυθμό με τη γυναίκα του, δίπλα του στη δουλειά, να ψήνει καφέδες και να συντηρεί το μαγαζί. Οι δυο τους μιλούν ελάχιστα. Λίγες κουβέντες και κοφτές. Η σχέση τους δεν εκδηλώνεται όπως των «εραστών της Αξού», δεν είναι το ίδιο λυρική, ρομαντική, εκφρασμένη. Για κάποιον, μη προσεκτικό θεατή, θα μπορούσε να είναι και μια σχέση απονεκρωμένη, που υπάρχει με τη δύναμη της αδράνειας. Ομως η έγνοια και η φροντίδα της, όταν εκείνος πέφτει βαριά άρρωστος και φεύγει από τη ζωή, δεν έχουν διεκπαιρεωτικό χαρακτήρα ούτε υποκινούνται από «συζυγική υποχρέωση». Σκληροτράχηλη καθώς είναι, στέκεται δίπλα του βράχος αμετακίνητος. Τον παρακολουθεί, τον αφουγκράζεται, προλαβαίνει τις ανάγκες του.

Και οι δυο σκηνοθέτες συνθέτουν έναν ύμνο, σιωπηλό ή ρητό, στην ανθρώπινη συνύπαρξη, στην τρυφερότητα, στην καλοσύνη και στην επικοινωνία (με τους κώδικες του καθενός), που η ηλικία στεριώνει, ησυχάζει και «αφυδατώνει» τόσο ώστε να αποβάλλεται ο βαμπιρισμός και η κτητικότητα, να αναδύεται η γόνιμη πλήξη της επανάληψης. Εκεί όπου όλα φτάνουν στο τέλος χωρίς να αποξηραίνονται.

πηγή http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_18/03/2008_263203


No comments:

Post a Comment